29 temmuz 2025; r.hisarı-istanbul
"yeni" güneş enerjili deniz suyu arıtma inovasyonu!
yukarıdaki fotoğraf tam on sekiz yıl önce çekildi. sadece güneş enerjisi ve deniz suyu ile çalışan küçük bir arıtma cihazı bu.
günümüzde kullanma ve içme suyu, tıpkı petrol gibi, stratejik bir tüketim nesnesi. dünyanın 4/5'i suyla kaplı olmasına karşın, küresel ısınma nedeniyle, karasal alanlarda su hızla azalıyor. tıpkı yangınlarda artış gibi, susuzluk da tüm dünyada insanların yaşamını tehdit eden temel sorunlar arasında. üstelik türkiye'nin üç tarafı denizle çevrili olmasına karşın deniz kıyılarında yer alan şehirlerde bile susuzluk çok ciddi bir sorun. oysa bu sorun suyu bir tehdit unsuru olmaktan çıkaracak çözümlerle aşılabilir. dahası çok az bir maliyetle! çünkü güneş de deniz de yeryüzünün varlığı süresince hep varolacak iki önemli yaşam kolaylaştırıcı unsur.
ben inovasyonum bu düşünceden yola çıkarak geliştirdim. çıkış noktam deniz kenarındaki doğal plajlarda, basit malzemelerle üretilmiş ve deniz suyunun arıtılmasıyla sağlanacak duşlar neden olmasın sorusuydu. uygulamasını aşağıda anlatacağım sistem de böyle gelişti.
benim modelini yaptığım bu uygulamayı, amerika'nın ünlü massachusetts teknoloji institüsü (mit) yeniden geliştirmiş. onların ürettiklerinin fotoğraf aşağıdaki haberin içinde yer alıyor.
bu görmek ve öğrenmek beni çok güldürdü.
bir sosyal ağda yer alan paylaşımdaki haber aynen söyle:
Deniz suyunu içme suyuna dönüştürmek her zaman pahalı ve enerji yoğun bir süreçti. Ancak MIT mühendisleri, sadece güneş ışığını kullanarak ve elektrik tüketmeden deniz suyunu temiz içme suyuna dönüştüren devrim niteliğinde bir cihaz geliştirdi.
Bu cihaz, çok aşamalı buharlaştırma ve yoğunlaştırma sistemi ile doğadaki su döngüsünü taklit ediyor. Hareketli parçaları olmadığı için bakım gerektirmiyor, yüksek verimlilik sağlıyor ve sıfır karbon ayak izi ile çalışıyor.
Bu yenilik, su kıtlığına karşı sürdürülebilir bir çözüm sunuyor ve özellikle kıyıdaki uzak bölgeler veya afet durumları için temiz su erişimini kolaylaştırıyor.
#SolarDesalination #MITInnovation #CleanWaterAccess #WaterCrisisSolution
aynı şeyi ben yıllar önce çok basit bir yöntemle ve güneş paneli olmadan yapmış, denemiş ve başarmıştım.
belki merak eden olur diye buraya da fotoğraflarını koyayım ve nasıl yapıldığını anlatayım:
1. iki büyük 3-5 lt.lik pet su kabı, fotoğraflarda olduğu gibi kesilir.
2.1,5 lt pet şişenin de bir tarafında, dip kısmından 3 cm yukardan başlayarak, ağız kısmının başladığı eğim noktasına kadar olan bölümde, 3-5 cm genişliğinde yarık oluşturulur.
3. boyun kısmından kesilmiş büyük pet şişe, yatar vaziyette yere konur, yuvarlanmaması için dış tarafından desteklenir, ya da hareket etmeyecek biçimde toprağa gömülür.
4. bunun içine benzer biçimde su ile bozulmayacak ve üretilecek
suyu kirletmeyecek bir malzemeden 1,5 lt.lik pet şişeyi yatay olarak
tutabilecek iki ayak yerleştirilir.
5. 1,5 lt'lik pet şişe kesilip çıkarılan yarık kısmı yukarı gelecek şekilde büyük pet şişenin içindeki ayakların üzerine yatay vaziyette yerleştirilir ve içine yarıktan taşmayacak seviyede (takriben 1 lt) deniz suyu konur.
6. ortasından kesilmiş, ikinci büyük pet şişe, sistemin iki tarafı kapalı hâle gelecek şekilde ilkinin üzerine giydirilir.
(eğer iyi bir ayarlama yapılmışsa, sistemin içinde oluşacak su buharı dışarı çıkamayacaktır. ama bunu kesin sağlamak üzere bir ambalaj bandı ile iki pet şişe tam kapalı hâle getirilebilir.)
7. küçük şişedeki deniz suyu güneşin etkisi ile birkaç dakika içinde hızla buharlaşacak ve pet şişenin tavanına çarpıp bir süre sonra su hâline gelerek yanlardan alt tarafta toplanacaktır. makul süre içinde küçük pet şişe içindeki suyun arıtılmış biçimde büyük pet şişenin dibinde toplandığı görülecektir. eğer küçük pet şişenin içindeki su tükenmişse, ikinci pet şişe açılıp, ilk pet şişe içindeki su dışarı alınıp, küçük pet şişenin içinde kalan tuz deniz suyunda temizlenip, yeniden doldurularak sistem yeniden kapatılabilir ve işleme devam edilebilir.
tümüyle kapalı olarak oluşturulan sistemde, dıştaki su tankı güneş ışığıyla etkilenmeyen bir plastik malzemeden yapılabilir. sadece tavan bölümü şeffaf hattâ çift cıdarlı olarak yapılabilir ve bunun içine mercek işlevini görecek şekilde bir şeffaf jel materyel eklenebilir. bu durumda suyun buharlaşması hızlanacak ve oluşan arı su miktarı çoğalacaktır.
bu durumda hızlı oluşan arı su birikmeden bir muslukla doğrudan dışarı alınabilir, yine benzer biçimde iç bölümdeki tuzlu deniz suyuna bir pompa yardımıyla deniz suyu basmaya devam edilebilir.
buradaki örnek sadece anlatım ve fikrin uygulamasını göstermek içindir. sistem daha sofistike araç ve gereçlerin yardımıyla geliştirilebilir ve büyüklüğü de oranlar göz önüne artırılabilir. söz konusu uygulamanın doğrudan deniz üzerinde yapılması, güneş panelinden elde edilen elektrik enerjisiyle çalışan bir pompanın yardımıyla sürekli çalışır hale getirilebilir. su gereksinimi bittiğinde, yoğunlaşmanın sağlandığı en dıştaki havayla şişirilen şeffaf çadır söndürülerek, sistem karaya taşınabilir.
geri